Επισφαλής η επένδυση σε γήπεδα γκολφ

Επισφαλής η επένδυση σε γήπεδα γκολφ

Με τίτλο η "Eλλάδα δεν είναι... Σκωτία" και την υπογράμμιση ότι δεν της περισσεύουν οι πράσινες εκτάσεις, ούτε το νερό που απαιτούν 40 νέα γήπεδα γκολφ, που σχεδιάζονται να κατασκευαστούν το επόμενο διάστημα στη χώρα, εννέα από τα οποία στην ημιξερική Kρήτη, δημοσιεύθηκε άρθρο στην

εφημερίδα Καθημερινή της 31/8/2005.

Η συντάκτης του άρθρου σημειώνει ότι υπάρχουν πολλές ενστάσεις στη θεωρία κάποιων που εκτιμούν ότι με αυτή τη μέθοδο θα προσελκύσουμε τον πολυπόθητο "υψηλό τουρισμό", που έως τώρα φαίνεται να παρακάμπτει την Ελλάδα, επικαλούμενη και τις επισημάνσεις που έκανε η κ. Ε. Μπριασούλη, καθηγήτρια στο Τμήμα Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, στη σχετική ημερίδα που διοργάνωσε πρόσφατα το Παγκρήτιο Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων.

Το ερώτημα που διατυπώνει είναι:

"Σηκώνει" άραγε η Eλλάδα τόσα στρέμματα γκαζόν;

500 - 1.500 στρέμματα

Όπως αναφέρεται στο άρθρο, ένα γήπεδο γκολφ καταλαμβάνει έκταση τουλάχιστον 500 - 1.500 στρεμμάτων, η οποία θα πρέπει να στρωθεί με γκαζόν και να “στολιστεί” με μικρές λιμνούλες. H Ελλάδα όμως δεν έχει τις αχανείς εκτάσεις της Σκωτίας (της πατρίδας του γκολφ) και έτσι αυτά τα οικοσυστήματα πρέπει να δημιουργηθούν από την αρχή. H κατασκευή γηπέδων γκολφ αποτελεί επένδυση πολλών εκατομμυρίων ευρώ, η οποία συχνά "σκοντάφτει" στη Δασική και Aρχαιολογική Yπηρεσία, τις οποίες οι υποστηρικτές της ανάπτυξης του αθλήματος στην Eλλάδα χαρακτηρίζουν "πληγές από τις οποίες η χώρα πρέπει να απαλλαγεί".

Παρ' όλ' αυτά, ήδη σχεδιάζεται η κατασκευή γηπέδου γκολφ σε αρχαιολογικό χώρο της Μονής Τοπλού στην Κρήτη, ενώ επιχειρούνται αποψιλώσεις και αποχαρακτηρισμοί δασών (όπως για παράδειγμα στον Aπηγανία Κρήτης), αλλά και μετατροπή των καλλιεργήσιμων και μη γεωργικών εκτάσεων σε κατοικίες (σε 50-60% υπολογίζεται η προσαύξηση στην έκταση του γηπέδου για τις εκτάσεις που καταλαμβάνουν βοηθητικές εγκαταστάσεις, οδικά δίκτυα κ.λπ.). Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα προστατευόμενες περιοχές Natura 2000 καταστρέφονται για να γίνουν γήπεδα γκολφ και κατοικίες, όπως επιχειρείται στην Πύλο Μεσσηνίας.

Nερό όσο μια πόλη 12.000

Οι μεγαλύτερες ενστάσεις όμως αφορούν τις τεράστιες ποσότητες νερού που απαιτεί η συντήρηση ενός γηπέδου γκολφ, αλλά και στον μεγάλο όγκο των φυτοφαρμάκων με τα οποία το γκαζόν θα πρέπει να ραντίζεται προκειμένου να βρίσκεται πάντα στην κατάσταση που θα ικανοποιεί και τους πλέον απαιτητικούς παίκτες. Σύμφωνα με το WWF, κάθε γήπεδο γκολφ που φτιάχνεται στις ημιξερικές περιοχές της Μεσογείου καταναλώνει κάθε μέρα όσο νερό χρειάζεται μια πόλη 12.000 ανθρώπων.

Σκεφτείτε τι σημαίνει αυτό για την Κρήτη, την οποία κάποιοι θέλουν να μετατρέψουν σε "πρωτεύουσα" του γκολφ στην Ελλάδα, όπου το καλοκαίρι λόγω του τουρισμού το νερό θεωρείται είδος πολυτελείας και όπου πολλοί οικισμοί την υψηλή τουριστική περίοδο έχουν τρεχούμενο νερό μόνο... δύο ώρες την ημέρα. Δεν είναι τυχαίο ότι η Kρήτη έχει χαρακτηριστεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά της Ερημοποίησης ως "υπ' αριθμόν μία υποψήφια για απερήμωση".

"Η δημιουργία υδροβόρων χλοοτάπητων υπό μεσογειακές συνθήκες συντελεί στην εξάντληση των υπογείων υδάτων και επιταχύνει την διαδικασία υφαλμήρωσης των υδροφορέων", τόνισε η κ. Ε. Μπριασούλη, καθηγήτρια στο Τμήμα Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, στη σχετική ημερίδα που διοργάνωσε πρόσφατα το Παγκρήτιο Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων. Επιβαρύνοντας ένα ήδη προβληματικό δίκτυο ύδρευσης με 6.500 κυβικά λίτρα νερού την ημέρα - αυτήν την ποσότητα νερού έχει υπολογιστεί ότι απαιτεί ένα γήπεδο γκολφ στις τροπικές περιοχές με πολλές βροχοπτώσεις, χωρίς να συνυπολογίζονται οι ποσότητες που καταναλώνουν οι τεράστιες τουριστικές μονάδες που συνήθως τα πλαισιώνουν - μοιάζει σαν να βάζουμε σε δεύτερη μοίρα τις κοινωνίες και τις αγροτικές ασχολίες των κατοίκων. Ίσως γι' αυτό η Ε.Ε. έχει απορρίψει τρεις φορές την αίτηση εκτροπής του ποταμού Ελντα που ζητούν οι Ισπανοί προκειμένου να ποτίσουν τα απαιτητικά γήπεδα γκολφ στην ημιξερική της ζώνη του νότου.

Eίναι αλήθεια ότι και η χώρα μας προκειμένου να προχωρήσει στις απαραίτητες επεμβάσεις στο περιβάλλον για τη δημιουργία γηπέδων γκολφ θα χρειαστεί να “παραβλέψει” πολλές Κοινοτικές Οδηγίες, ενώ παράλληλα να μπει σε νέες περιπέτειες και με την Οδηγία - Πλαίσιο για το Νερό (την οποία βέβαια προσαρμόσαμε στην ελληνική νομοθεσία με ένα τρόπο που αφήνει περιθώρια για κάθε είδους αυθαιρεσίες). Κοντολογίς, το σχέδιο ανάπτυξης του γκολφ στη χώρα έρχεται αντιμέτωπο με την Ευρωπαϊκή Ένωση που γίνεται συνεχώς πιο αυστηρή στους σχετικούς περιβαλλοντικούς όρους που θέτει.

Πολλά φυτοφάρμακα

Eκτός από πολύ νερό, όμως, τα γήπεδα γκολφ χρειάζονται και μεγάλες ποσότητες φυτοφαρμάκων. Σύμφωνα με το Γραφείο Προστασίας Περιβάλλοντος της Νέας Υόρκης, ένα γήπεδο γκολφ δέχεται πέντε φορές περισσότερα αγροχημικά από ό,τι ένα χωράφι όπου γίνεται εντατική καλλιέργεια. Kαι είναι γνωστό ότι τα φυτοφάρμακα, όπου και αν χρησιμοποιηθούν, εισβάλλουν στον υδροφόρο ορίζοντα και έχουν καταστροφικές συνέπειες στην βιοποικιλότητα. Mελέτη που έγινε σε γήπεδα γκολφ από το Βρετανικό Αθλητικό Ερευνητικό Ινστιτούτο έδειξε ότι η συγκέντρωση φωσφορικών λιπασμάτων ξεπερνούσε τα επιτρεπτά όρια στο 99% των περιπτώσεων. Το 95% από αυτές ξεπερνούσαν τα επιτρεπτά όρια σε ποσοστά από 300% - 5.000%. Παράλληλα, το Golf Course Superintendents Association of America διαπίστωσε ότι οι παίκτες του γκολφ πάσχουν συχνότερα από διάφορες μορφές καρκίνων, αλλά το αποτέλεσμα αυτό δεν συνδέθηκε ποτέ με την χρήση χημικών. Οπότε είναι μάλλον... τυχαίο ότι το US Ladies Professional Golf Association προσέφερε στα μέλη του δωρεάν μαστογραφίες.

Aνταγωνισμός από τις χώρες της Mεσογείου

Κομβικό σημείο στην επιλογή του γκολφ σαν το επόμενο μεγάλο ελληνικό τουριστικό προϊόν είναι φυσικά η δυνατότητα της ελληνικής υποδομής να ανταγωνιστεί τους έτερους μεσογειακούς προορισμούς γκολφ. Αυτή τη στιγμή, η Ισπανία έχει 270 γήπεδα γκολφ, η Ιταλία 229, η Πορτογαλία 67, η Τουρκία 14 και η Κύπρος 4. Σε όλα αυτά τα κράτη υπάρχουν σχέδια για κατασκευή πολύ περισσότερων γηπέδων, ενώ πολλά από αυτά έχουν αποσβέσει τις επενδύσεις κατασκευής.

Στο συγκεκριμένο επιχειρηματικό περιβάλλον το επιχείρημα "χρειαζόμαστε περισσότερα γήπεδα γιατί οι αθλητές του γκολφ παίζουν κάθε μέρα σε πολλά" γυρνάει μάλλον μπούμερανγκ. Γιατί οι ‘γκόλφερς' να προτιμήσουν μια χώρα με τόσα λίγα γήπεδα και να μην πάνε σε μία που έχει τα τριπλάσια ή τα τετραπλάσια και φυσικά τον ήλιο και τη θάλασσα της Μεσογείου; Επιπλέον, οι χώρες αυτές έχουν αναπτύξει τις αντίστοιχες υποδομές από τη δεκαετία του '80, οπότε έχει δημιουργηθεί ήδη μια παράδοση στις αντίστοιχες υπηρεσίες και έχουν αποκτήσει κοινό. “Η χρυσή τετραετία της Ιβηρικής χερσονήσου (1998-2000) ανήκει ήδη στο παρελθόν. Oι γκόλφερς τα τελευταία χρόνια μειώνονται συνεχώς και η οικονομική κρίση στην Ευρώπη δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας”, επεσήμανε η κ. Μπριασούλη.

Tο σημαντικότερο επιχείρημα, ωστόσο, παραμένει ότι αφαιρούμε τη δυνατότητα από "την ωραιότερη χώρα του κόσμου" να προσελκύσει τουρίστες ακριβώς γι' αυτό - για την ομορφιά της. Yστερα από τόσες "πλαστικές εγχειρήσεις", τι θα μείνει από αυτή;"

σ. σ. Άλλωστε η αύξηση της θερμοκρασίας (φαινόμενο θερμοκηπίου) σε παγκόσμιο επίπεδο κατά 2° C , Θα επιφέρει στη Μεσόγειο σύμφωνα με επιστήμονες, συχνότερα κύματα καύσωνα, ξηρασία, περισσότερες πυρκαγιές και προβλήματα για το πόσιμο νερό και τη γεωργία, προοπτικές που δεν είναι καθόλου ευοίωνες για την επένδυση σε τέτοιου είδους εγκαταστάσεις.

Στο "Τουριστικό Φόρουμ" έχουμε ανοίξει φάκελο γκολφ με τα συμπεράσματα από την ημερίδα που διοργάνωσε πρόσφατα το Παγκρήτιο Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων. Μπορείτε, αν επιθυμείτε, να καταθέσετε την άποψή σας.