Το δίδυμο ιδανικό της σύγχρονης κοινωνίας μας είναι η βιοτική ευημερία και η ατομική ελευθερία. Αρκεί να διαβάσουμε το πολιτικό πρόγραμμα οποιουδήποτε πολιτικού κόμματος ή να προσέξουμε το περιεχόμενο κάθε διαφήμισης.
Θα διαπιστώσουμε ότι το περιεχόμενό τους δεν κάνει άλλο παρά να προβάλλει ένα από τα δύο παραπάνω ιδανικά μερικές φορές μάλιστα και τα δύο αυτά ιδανικά συνάμα. Ο σύγχρονος άνθρωπος προσδιορίζεται αποφασιστικά από αυτό το θεμελιακό δίδυμο ίνδαλμα τη βιοτική ευημερία και την ατομική ελευθερία
Οι δύο μεγάλες δυνάμεις του μοντέρνου τρόπου ζωής είναι η τεχνική και η πολιτική Η τεχνολογία είναι εκείνη η δύναμη που εγγυάται τη βιοτική ευημερία, δηλαδή, για να το πούμε με πάρα πολύ απλά λόγια, το πέρασμα από τη σκάφη στο ηλεκτρικό πλυντήριο. Η άλλη μεγάλη δύναμη, η ιδεολογία, είναι εκείνη η οποία υπόσχεται την ατομική ελευθερία. Καθένας μπορεί να αυτοπροσδιορίζει τη μοίρα του με το ψηφοδέλτιο που ρίχνει μέσα στην κάλπη κάθε τετραετία ή ακόμα συχνότερα.
Ο τελευταίος πολίτης έχει την υπαρκτή δυνατότητα να συναποφασίζει εξίσου με τον ύπατο ακαδημαϊκό για το ποιος θα είναι ο μελλοντικός πρωθυπουργός της χώρας τους.Ο μέσος άνθρωπος λοιπόν γνωρίζει απρόσμενες δυνατότητες σε κάθε πεδίο της ζωής του, τόσο στο άμεσο καθημερινό όσο και στο απώτερο της δημοσίας ζωής του τόπου του.
Βιοτική ευημερία και ατομική ελευθερία αποβαίνουν χειροπιαστές πραγματικότητες χάρη στους διόσκουρους της τεχνικής και της πολιτικής αντίστοιχα. Αυτός άλλωστε είναι ο λόγος που μόνο αυτές οι δύο μεγάλες δυνάμεις σήμερα πια μονοπωλούν το ενδιαφέρον της ατομικής βιοτής και της δημόσιας ζωής όλων μας στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα της οικουμένης υφηλίου.
Αυτό όμως που κατατρέχει την πραγματικότητα στους σύγχρονους καιρούς μας είναι η αμφισημία. Άλλο σκοπεύουμε και άλλο επιτυγχάνουμε. Στοχεύουμε στη βιοτική ευημερία και κατορθώνουμε το θάνατο της ανθρωπότητας χάρη στη διαμεσολάβηση της τεχνολογίας, ακριβώς στην πιο προηγμένη εκδοχή της.
Η πολεμική χρήση της πυρηνικής ενέργειας επιφέρει το θερμοπυρηνικό ολοκληρωτικό ολοκαύτωμα σε παγκόσμια κλίμακα. Η ειρηνική πάλι χρήση της πυρηνικής ενέργειας έχει ως αποτέλεσμα την οικολογική καταστροφή με την ανεπανόρθωτη μόλυνση του φυσικού περιβάλλοντος και την υποβάθμιση του εξ αιτίας του πλέγματος προβλημάτων που ακούει στο όνομα της οικολογίας.
Η πολιτική ιδεολογία απέδειξε την απατηλότητα των δυο κυρίαρχων ιδεολογιών της νεωτερικότητας, του φιλελευθερισμού και του σοσιαλισμού, του καπιταλισμού και του κομμουνισμού. Το 1989, διακόσια χρόνια μετά τη Γαλλική Επανάσταση (1789), άρκεσαν για να δειχθεί η αφερεγγυότητα των πολιτικών ιδεολογιών και να αναδυθεί πάλι εκ νέου το απειλητικό προσωπείο του εθνικισμού, του φανατισμού, του σωβινισμού και του ρατσισμού.
Τεχνολογία και ιδεολογία υπόσχονται στον σύγχρονο άνθρωπο την ευημερία, χωρίς να είναι ποτέ σε θέση να εγγυηθούν τις υποσχέσεις τους. Αποτέλεσμα είναι να περιπίπτουν σε ανυποληψία και αφερεγγυότητα με απώτερη συνέπεια την ολοένα μεγαλύτερη οπισθοδρόμηση στον ολοκληρωτισμό και στον απανθρωπισμό του ανθρώπου επί του προσώπου της γης.
Ο σύγχρονος άνθρωπος είναι μονοδιάστατος άνθρωπος. Ζει μονάχα μια διάσταση της ζωής του, την οριζόντια, αυτή της τεχνολογίας και της ιδεολογίας, της βιοτικής ευημερίας, του καταναλωτισμού και της πολιτικής ιδεολογίας του εξισωτισμού.
Η αμφισημία της τεχνικής και της πολιτικής είναι σήμερα πια κοινός τόπος στους διανοουμένους και στη νεολαία μας. Κραυγαλέα απόδειξη αυτού είναι η ανάδυση και η επικυριαρχία μέσα στην καθημερινότητά μας πολλών <<παράξενων>> φαινομένων, (π.χ. ναρκωτικών, AIDS κ.λ.π.) και παρόμοιων κρουσμάτων του πολιτισμένου τρόπου της μοντέρνας ζωής μας, που έρχονται να πλαισιώνουν τον καθημερινό εφιάλτη της μοναξιάς, της αλλοτρίωσης, της εκμετάλλευσης ανθρώπου σε άνθρωπο, κι έτσι να κάνουν εφιαλτικότερη την ήδη εφιαλτική εικόνα της πραγματικότητάς μας.
Η ευθύνη της εκκλησίας είναι αναμφισβήτητη, και μάλιστα της Ορθοδοξίας, η οποία κομίζει την πείρα αιώνων δοκιμασμένη μέσα στην ιστορία, με απίστευτη αντοχή χιλιετιών κάτω από τον βαρύ ζυγό σκληρής ξένης δουλείας. Τι έχει να προσφέρει η Ορθοδοξία στον χειμαζόμενο σύγχρονο άνθρωπο, είναι το αγωνιώδες ερώτημα στο οποίο πρέπει να δοθεί μια ικανοποιητική απόκριση από την εκκλησία σήμερα και χωρίς αναβολή μάλιστα.
Η Ορθοδοξία οφείλει να πληρώσει το κενό του μονοδιάστατου ανθρώπου, δηλαδή να δώσει νόημα στη ζωή του, να παράσχει σημασία στην ύπαρξή του και να προσφέρει προσανατολισμό στο βίο του.
Το αναμφισβήτητο τεχνολογικό και ιδεολογικό κενό πρέπει να μπορεί να πληρωθεί από τον ανθρωπολογικό θησαυρό της σοφίας, της ζωής και της εμπειρίας της Ορθοδοξίας. Τούτο είναι το χρέος της εκκλησίας σήμερα και κανένα άλλο.
Ότι μένει ακάλυπτο από την τεχνολογία και την ιδεολογία μπορεί και πρέπει να πληρωθεί από την θεολογία της Εκκλησίας. Χρειάζεται να δοθεί ο λόγος της ελπίδας, σύμφωνα άλλωστε με την πρωτοχριστιανική προτροπή:
<<έτοιμοι δε αεί προς απολογίαν παντί τω αιτούντι υμάς λόγον περί εν υμίν ελπίδος>> (Α' Πέτρου 3,15).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου