"Ο άνθρωπος δεν έχει σώμα, είναι σώμα",

Θεολογία και Περιβάλλον

H Προτεσταντική Δύση, σε συνδυασμό με τη μαλβινιστική ηθική του καπιταλισμού, οδήγησε στην κερδοσκοπική κοινωνία και το οικολογικό πρόβλημα, υπεστήριξε ο μεγάλος θεολόγος και Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών, Σεβ. Μητροπολίτης Περγάμου κ. Ιωάννης σε διεπιστημονικό συνέδριο με θέμα "Οικολογική Δυναμική και Ανθρώπινη Φύση", που έγινε προσφάτως στους Δελφούς.

Ο Σεβ. Μητροπολίτης Περγάμου, βασικός συμπαραστάτης της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου στον αγώνα για τη σωτηρία της κτίσης από τις οικολογικές προσβολές του ανθρώπου, τόνισε, ότι χρονικά η αντίστροφη μέτρηση για το περιβάλλον συμπίπτει με την περίοδο, όπου "κυρίως στον προτεσταντικό χώρο, η εντολή του θεού στους πρώτους ανθρώπους "αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και κατακυριεύσατε την γην" ερμηνεύθηκε ως δικαίωμα του ανθρώπου να είναι εξουσιαστής της κτίσεως". Τονίζει, επίσης, πως "αυτή η ερμηνεία, σε συνδυασμό με την καλβινιστική ηθική του καπιταλισμού (στην οποία αναφέρεται ο Max Webei), οδήγησε ευθέως στη σημερινή αντίληψη ότι ο υλικός κόσμος είναι απλώς πρώτη ύλη για να παράγει ο άνθρωπος προϊόντα και να αυξάνει το κέρδος και την οικονομική του ανάπτυξη".Κάτω από το πρίσμα αυτό και με δεδομένο πως "η ευθύνη της θεολογίας για την οικολογική κρίση είναι πολύ βαθύτερη και συνδέεται με πολύ σημαντικές φιλοσοφικές πτυχές του σύγχρονου ανθρώπου", ο Μητροπολίτης Περγάμου είναι πεπεισμένος πως "η θεολογία οφείλει να συμβάλει στην επίλυση του οικολογικού προβλήματος, καθώς αυτή το δημιούργησε".

Ο διεθνώς σεβαστός για Πανεπιστημιακή του παρουσία Ιεράρχης, μίλησε για τη θεολογική προσέγγιση στο οικολογικό πρόβλημα και αναγνώρισε πως "όσο κι αν ακούγεται σαν υπερβολή, ο κίνδυνος ενός αποκαλυπτικού τερματισμού της ζωής στον πλανήτη μας δεν είναι ζήτημα προφητείας, αλλά μια ορατή κατάληξη της οικολογικής δυναμικής που έχει αναπτυχθεί στην εποχή μας". Και συνέχισε :"Και η Διάσκεψη του Γιοχάνεσμπουργκ, απέδειξε πως απέχουμε πολύ από το να πιστέψουμε στη σοβαρότητα του οικολογικού κινδύνου. Φαίνεται να είναι άλλες οι προτεραιότητες μας, κυρίως οικονομικές, πολιτικές και ίσως κοινωνικές". Εκτιμά πως "ο ατομισμός και ο ευδαιμονισμός είναι βασικά αίτια της οικολογικής κρίσης και χωρίς την αντιμετώπιση τους δεν μπορεί να λυθεί το οικολογικό πρόβλημα". Γι' αυτό και το χαρακτηρίζει "στην ουσία του πνευματικό πρόβλημα". Εξηγεί πως "πρόκειται για τη στάση και το ήθος του ανθρώπου απέναντι στον κόσμο που τον περιβάλλει.

Στη θεολογία γίνεται λόγος για την πτώση του ανθρώπου και την αμαρτία, που δεν είναι στην ουσία τίποτε άλλο από το να θεωρεί ο άνθρωπος τον εαυτό του ως το έσχατο σημείο αναφοράς όλης της ύπαρξης, δηλαδή να ανακηρύσσει τον εαυτό του θεό. Αυτή η αποθέωση του ανθρώπου σημαίνει ότι όλα τα όντα υπάρχουν για να ικανοποιούν τις επιθυμίες τους". Η λύση -τόνισε -βρίσκεται στη θρησκεία. θεωρεί πως η θρησκεία, καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον, μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να "μετανοήσουν" - "να αλλάξουν στάση και ήθος".

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΞΕΧΑΣΕ ΤΙ ΕΙΝΑΙ

Το περιβαλλοντικό πρόβλημα έχει τις ρίζες του στην απομόνωση και την έξαρση της νοητικής ικανότητας, στο διαχωρισμό μεταξύ μυαλού (πνεύματος ή νου) και σώματος. "Ο άνθρωπος δεν έχει σώμα, είναι σώμα",λέει ο Μητροπολίτης Περγάμου. "Στην αλήθεια του, ο άνθρωπος είναι άρρηκτα δεμένος με το φυσικό του περιβάλλον. Έχει οργανική σύνδεση, εξάρτηση με την υλική κτίση. Κάθε επιστημονική ή τεχνολογική κατάκτηση που καταργεί ή αποδυναμώνει τον ρόλο του σώματος στη γνώση, αντιβαίνει όχι στην ηθική αλλά στην αλήθεια, στην οντολογία του ανθρώπου".Ο Μητροπολίτης Περγάμου εκτιμά πως η οικολογική κρίση δεν είναι μόνο πρόβλημα ηθικό. "Λεν έχει να κάνει μόνο με τον ευδαιμονισμό, τον ατομισμό ή τον καταναλωτισμό, αλλά προ πάντων με την αλλοίωση της ταυτότητας του ανθρώπου.

Ο άνθρωπος ξέχασε τι είναι. Ξέχασε δηλαδή ότι είναι οργανικό μέρος του υπόλοιπου κόσμου. Ξέχασε ότι είναι σώμα και ότι είναι αδύνατον να είναι σώμα χωρίς να συνδέεται οργανικά με τον υλικό κόσμο που τον περιβάλλει. Η ευθύνη, στο σημείο αυτό, τόσο της θρησκείας, όσο και της επιστήμης είναι τεράστια".Δεν διστάζει ο πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών να καταμερίσει τις ευθύνες. "Η θρησκεία ευθύνεται γιατί, πολλές φορές, κάνει τον άνθρωπο να πιστεύει πως είναι μόνο μια πνευματική οντότητα που δεν έχει σώμα και που, συνεπώς, μπορεί να νοηθεί χωρίς αυτό. Η επιστήμη, από την άλλη, καλλιεργεί ολοταχώς πλέον τη νοημοσύνη ως λειτουργία ανεξάρτητη από το υλικό σώμα και με την τεχνολογία καταδυναστεύει τον υλικό κόσμο".

Ο άνθρωπος είναι σώμα, είναι φύση. θεολογία και επιστήμη πρέπει να προβάλλουν από κοινού την αλήθεια της σημασίας του σώματος, τονίζει ο πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών. "Να αντισταθούν μαζί σ' έναν "πολιτισμό" που τοποθετεί τη φύση του ανθρώπου στη νοημοσύνη του ή την πνευματικότητα του. Η ελευθερία του ανθρώπου δεν αίρει τη σωματικότητά του, δεν τον αποξενώνει από το φυσικό του περιβάλλον .Όταν αυτό συμβαίνει, ο άνθρωπος παύει να είναι άνθρωπος. Ίσως η πιο τρομερή συνέπεια της οικολογικής κρίσης, δεν είναι απλώς η καταστροφή του περιβάλλοντος, αλλά η καταστροφή της έννοιας του ανθρώπου".

ΕΠΙΣΤΗΜΗ-ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ

Η επιστημονική αλήθεια και η θεολογική αλήθεια δεν συμπίπτουν. "Ο επιστήμονας έχει τη δική του αλήθεια, τη φυσική, τη γνώση της φύσης, και ο θεολόγος την πνευματική, αυτή που πηγάζει από την πίστη", εξηγεί ο Μητροπολίτης Περγάμου. "Συνήθως, σημείο συνάντησης των δύο είναι η ηθική: και οι δύο συμφωνούν ότι κάτι είναι καλό ή κακό, επιτρεπτό ή όχι, κλπ., πιθανότατα με κριτήρια ηθικών αξιών και κανόνων που είναι αποδεκτά αμφοτέρωθεν". Από τη σκοπιά μιας τέτοιας ηθικής, θα μπορούσαν να συμφωνήσουν στο ότι "δεν βλάπτει η έξαρση της νοητικής ικανότητας, αρκεί να μην κάνουμε κακή χρήση". Αν όμως βάλουμε το μαχαίρι μέχρι το κόκαλο, αν αναζητήσουμε το μεδούλι της αλήθειας, τότε θα διερωτηθούμε από κοινού - επιστήμονες και θεολόγοι - μήπως η έξαρση της νοημοσύνης έναντι της σωματικής και φυσικής υπόστασης του ανθρώπου και του περιβάλλοντος προσκρούει στην αλήθεια του τι είναι άνθρωπος;".

πηγη: Αντίφωνο